Με τις νεράιδες

Ένα ρομαντικό ταξίδι στις αρχαίες ακτές των Κελτών και στην χαμένη μαγεία της Δϋσης

Το ακρωτήριο κρύβει τρεις θησαυρούς: την υπόσχεση, τη μνήμη, την παρουσία.
Στέκεσαι στην άκρη ενός ακρωτηρίου στα δυτικά, ανυπομονείς να δεις τι θα ξεπροβάλει (υπόσχεση), χαίρεσαι για (μνήμη), κατασκηνώνεις στον γκρεμό ό,τι έχεις πίσω σου (παρουσία).
Μπροστά, η θάλασσα. Ο ουρανός γίνεται ένα μαζί της. Οι άνθρωποι ονομάζουν «ορίζοντα» αυτή τη μετουσίωση. Κοιτάς την αχλή, ονειρεύεσαι περιπέτειες. Τα πουλιά είναι ελεύθερα, κρώζουν ειρωνικά. Η θάλασσα λέει: «Εκεί κάτω, πέρα από εκεί που φτάνει το μάτι, μια ανεξάντλητη ενέργεια τροφοδοτεί την κίνησή μου, της οποίας απόδειξη είναι κάθε κύμα».
Πίσω, απλώνεται η ξηρά, με τους πολέμους και τις γιορτές της και όλα τα πλάσματα που άφησες πίσω. Είναι το βιβλίο των ανθρώπων, που η αφήγησή του εξώθησε ορισμένους ήρωες στην άκρη της σελίδας, δηλαδή της παραλίας.
Από κάτω, η πλαγιά. Αγκυρώνει τη στεριά στη θάλασσα. Οι κρυσταλλικοί ή μαγματικοί βράχοι (σχιστόλιθος, βασάλτης, γρανίτης) αντιστέκονται στο κύμα, που είναι ο πόλεμος του χρόνου με τον χώρο. Ο κόσμος αμύνεται απέναντι στη φθορά. Το ακρωτήρι δέχεται τα χτυπήματα. Πότε πότε, μια ξεχασμένη κορυφή ορθώνεται απέναντι, μακριά.
Οι λαοί των ακρωτηρίων της Γαλικίας, της Βρετάνης, της Ιρλανδίας, της Καληδονίας- είναι αγκιστρωμένοι μπροστά στο πέλαγος με όλη τη δύναμη της μνήμης τους. Καθηλωμένοι στην Ιστορία, ρίχνουν το βλέμμα τους στον ορίζοντα.
Η στεριά (γεμάτη νεκρούς) απλώνεται πίσω τους. Οι σκέψεις ξεχύνονται. Τίποτα δεν μπορεί να τις στο σταματήσει. Μπροστά: ένα μυθιστόρημα. Πίσω: η αφήγηση. Μια πατρίδα για τους ανθρώπους του πελάγους που δεν περιφρονούν το αγκυροβόλι.
Γερά δεμένες, μπορούσαν να ξεκινήσουν οι χερσόνησοι.
notion image
Ο Γάλλος συγγραφέας και περιηγητής Σιλβέν Τεσόν έχει ζήσει μια ζωή που οι περισσότεροι θα ζήλευαν. Μέλος της Εταιρίας Γάλλων Εξερευνητών, έχει διασχίσει τον κόσμο με ποδήλατο, έχει χαθεί στις αχανείς εκτάσεις της Σιβηρίας, έχει ξεχειμωνιάσει σε ξύλινη καμπίνα δίπλα στη λίμνη Βαϊκάλη. Κυνήγησε λεοπαρδάλεις του χιονιού στα θιβετιανά υψίπεδα, σκαρφάλωσε σε ηφαίστεια, εξερεύνησε αχαρτογράφητες μεσογειακές ακτές. Έπειτα μετέτρεψε τις εμπειρίες του σε ταξιδιωτικά δοκίμια που μεταμορφώνουν τον αναγνώστη σε δοκιμασμένο εξερευνητή.
Στο Με τις Νεράιδες, που κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Στερέωμα, ο Τεσόν ξεκινά ένα μυστικιστικό ταξίδι στις κελτικές ακτές: από τη Γαλικία και τη Βρετάνη ως την Κορνουάλη, την Ουαλία, την Ιρλανδία, τη Νήσο του Μαν και τη Σκωτία. Με ένα ιστιοπλοϊκό και δύο συντρόφους, περιπλανιέται σε απόκρημνους λόφους που κρέμονται πάνω από τη θάλασσα, σε έρημους ρεικότοπους με διάσπαρτους κελτικούς σταυρούς και μενίρ, σε ερειπωμένα κάστρα και ξωκλήσια που λιώνουν από τους ατλαντικούς αέρηδες, στα απόκοσμα τοπία των Εβρίδων.
Αναζητά νεράιδες, όχι κυριολεκτικά, αλλά μεταφορικά. Κυνηγά εκείνες τις στιγμές που γεννιούνται στις παρυφές του σύγχρονου κόσμου, εκεί όπου ο μύθος συναντά το φυσικό θαύμα και η ματιά αποκτά την ικανότητα να "βλέπει": τον ήλιο που τρεμοπαίζει στη θάλασσα, τον άνεμο που ψιθυρίζει στις οξιές, το αίμα στο χιόνι, τη σταγόνα που γλιστρά στη γούνα. Αυτή η μαγεία, χαμένη για τους πολλούς, επιμένει να επιβιώνει ως ανάμνηση, ως τη ρομαντική ψυχή μιας ιδεατής Δύσης που ριζώνει στους Κέλτες, στον Αρθούρο και σε έναν εξιδανικευμένο και ρομαντικοποιημένο και συντηρητικό αξιακό κώδικα. Κάθε τοπίο γίνεται καθρέφτης αυτής της μνήμης. Το ταξίδι του Τεσόν υπερβαίνει τη γεωγραφία· είναι μια περιπλάνηση στα ερείπια της Ιστορίας και στις δυνατότητες της φαντασίας.
Με το Με τις Νεράιδες, ο Τεσόν μας καλεί σε ένα ταξίδι εσωτερικό όσο και γεωγραφικό. Από τις βραχώδεις γαλικιανές ακτές ως τα ομιχλώδη σκωτσέζικα νησιά, τα τοπία του δεν είναι απλό σκηνικό, είναι ζωντανές μορφές μνήμης και θρύλου. Η μεγαλύτερη αρετή του βιβλίου είναι το λυρικό ύφος, μια γραφή με ευαισθησία ποιητή και διαύγεια στοχαστή, που μεταμορφώνει το παραμικρό φυσικό φαινόμενο σε απόδειξη επιμένουσας μαγείας. Αυτή η ποιητικότητα, ωστόσο, γίνεται κατά στιγμές και αδυναμία, που υπερφορτώνει το κείμενο και φλερτάρει με το μελό, επιβάλλοντας ίσως παύσεις στην ανάγνωση. Ίσως όμως αυτή είναι η φύση του: ένα βιβλίο που δεν καταβροχθίζεται, αλλά σε συνοδεύει σαν σιωπηλή συνομιλία με τον ορίζοντα. Ιδανικό για όσους ταξιδεύουν, κυριολεκτικά ή νοερά, και ζητούν από τη λογοτεχνία όχι μόνο περιπέτεια, αλλά και την ανάμνηση της χαμένης μαγείας του κόσμου.